Kategori: Makaleler

Türk Halk Müziği Ne Zaman Kuruldu? Küresel ve Yerel Perspektiflerden Bir Yolculuk “Müziğin doğduğu anı merak ettiniz mi hiç?” diye sorarak başlayalım. Çünkü Türk Halk Müziği için bir doğum günü pastası üflemek istesek, mumları nereye koyacağımızı bilemeyiz. Çünkü halk müziği bir günde kurulmaz; yüzyılların, köy meydanlarının, derin nefesli ozanların birikimiyle hayat bulur. Bu yazıda, Türk Halk Müziği’nin ne zaman kurulduğunu anlamak için hem küresel hem yerel gözlüklerimizi takacağız. Hazırsanız, sazımızı alıp yola koyulalım! Küresel Perspektif: Halk Müziğinin Evrensel Doğuşu Dünya tarihinde halk müziği, insanlığın en eski iletişim araçlarından biri olmuştur. Afrika’da davullar, Uzak Doğu’da koto ve shamisen, Avrupa’da baladlar… Hepsi…

Türkiye’de Gelgit Olur Mu? Felsefi Bir İnceleme Filozofların Bakış Açısı ve Gelgit Fenomeni Felsefi düşünce, doğanın ve insanın ilişkisini anlamaya yönelik bir çaba olarak yüzyıllar boyunca biçimlenmiştir. Her şeyin ardında bir “neden” arayan filozoflar, dünyadaki her hareketin bir amaca hizmet ettiğini ya da bir dengeyi sağlamak için gerçekleştiğini savunmuşlardır. Peki, denizlerin kıyıya vurup geri çekilmesi, yani gelgitler, yalnızca fiziksel bir olgu mudur, yoksa evrende daha derin bir felsefi anlam taşıyan bir süreç mi? Türkiye’nin coğrafi yapısı, kültürel ve doğal zenginlikleri göz önünde bulundurulduğunda, bu soru, çeşitli perspektiflerden ele alınabilir. Bu yazı, gelgit olgusunu etik, epistemolojik ve ontolojik açılardan incelemeyi amaçlamaktadır.…

Kuşku ve Şüphe: Siyasetin Gizli Dili ve Güç İlişkilerindeki Yeri Siyaset, toplumların düzenini sağlamak için kurulan ilişkiler ağının ve güç dinamiklerinin bir yansımasıdır. Toplumun her katmanında farklı ideolojilerin, çıkarların ve kültürel değerlerin çatıştığı, ancak bir şekilde bir arada var olabildiği bu yapı, kuşku ve şüphe gibi kavramların derinlemesine incelenmesini zorunlu kılar. Bir siyaset bilimci olarak, gücün nasıl şekillendiği, toplumun nasıl bir düzen içinde yaşadığı ve bunun vatandaşlık anlayışına nasıl yansıdığı üzerine kafa yorarım. Bu bağlamda, kuşku ve şüphe, sadece bireysel düşünce yapılarımızı değil, aynı zamanda toplumsal güç ilişkilerini, ideolojilerin evrimini ve kurumların işleyişini de etkilemektedir. Güç ve İktidar: Kuşkuyu Doğuran…

Merhaba sevgili okurlar! Bazı insanlar tarihi incelerken ciddiyetin en doruklarına çıkar, bazıları ise “ya bu adam hangi akıma mensuptu acaba?” diye düşünürken kahvesini devirmeyi başarır. Ben ikinci gruptayım. Şimdi size, Mehmet Fuat Köprülü’nün hangi edebi akımda gezindiğini hem ciddi hem de gülümseten bir bakış açısıyla anlatacağım. Çünkü tarihi biraz eğlencesiz anlattığınızda, okuyan değil ansiklopedi bile sıkılır. Mehmet Fuat Köprülü Hangi Akımın Çocuğu? Mehmet Fuat Köprülü deyince akla ilk gelen şey, Türk edebiyat tarihi çalışmaları oluyor. Yani adam resmen Google’dan önce Google olmuş. “Divan edebiyatı mı halk edebiyatı mı?” tartışmalarına bir noktada dur demiş, ortaya “Edebi akımları tarihsel gelişimleriyle incelemek lazım”…

Genelgeçer Bir İfade Ne Demek? Filozofların Gözünden: Evrensel Geçerliliğin Arayışı Düşünce dünyasında, bazen bir ifadenin doğru kabul edilmesi için onun genelgeçer olması gerektiği düşünülür. Peki, genelgeçer bir ifade ne demektir? Herkes tarafından kabul edilen, her koşulda geçerli olan bir doğruluk anlayışını mı ifade eder? Yoksa zaman, yer ve koşuldan bağımsız, mutlak bir hakikat arayışı mı? Felsefe, bu tür soruları sorarak, toplumsal normlardan ve kültürel bağlamlardan bağımsız bir gerçekliğin var olup olmadığını sorgular. Eğer bir ifade “genelgeçer” kabul ediliyorsa, bu onun evrensel bir doğruluk taşıdığı anlamına gelir mi? Bu yazıda, genelgeçer bir ifadenin anlamını etik, epistemoloji ve ontoloji perspektiflerinden inceleyecek ve…

Hakkak Yumni Kimdir? Erkeklerin ve Kadınların Bakış Açılarından Bir Değerlendirme Hakkak Yumni, adını duyduğumuzda aklımıza farklı şeyler gelebilir. Bu isim, tarihin derinliklerinden gelen bir figür, belki de günümüz toplumsal yapısına etkileri olan önemli bir şahsiyet. Ancak, Hakkak Yumni kimdir sorusu, bazen net bir cevaba ulaşmakta zorlanabileceğimiz, farklı açılardan ele alınması gereken bir konu. Hakkak Yumni’nin kimliği, hem erkeklerin objektif ve veri odaklı bakış açıları hem de kadınların duygusal ve toplumsal etkiler odaklı yaklaşımları üzerinden farklı şekillerde yorumlanabilir. Böyle bir figürü konuşurken, aslında neyi savunduğumuzu ve neleri göz ardı ettiğimizi sorgulamak önemli. Gelin, Hakkak Yumni’yi hem tarihsel bir figür olarak hem…

Kuran-ı Kerim’i hatmetmek, kelimenin tam anlamıyla bir insanın kalbine ve ruhuna derinlemesine dokunan bir eylemdir. Yüce Allah’ın kelamını baştan sona okumak, yalnızca bir dini görev değil, aynı zamanda insanın manevi dünyasında iz bırakan bir yolculuktur. Peki, bu yolculuğun sonunda elde edilen sevap nedir? Gelecekte, Kuran hatmetmenin toplumsal ve bireysel anlamda nasıl etkiler yaratacağına dair düşünceleriniz neler? Bu yazı, hem geçmişin hem de geleceğin ışığında, Kuran’ı hatmetmenin sevabını ve bu eylemin potansiyel etkilerini keşfetmek için bir fırsat sunuyor. Kuran’ı Kerimi Hatmetmenin Sevabı: Geçmişten Günümüze Bir Yolculuk Kuran’ı hatmetmek, İslam dünyasında bir kişinin dini bilgisiyle olduğu kadar, kalbinin de derinliklerine inmesi demektir.…

“Gel Ne Demem?”: Edebiyat Perspektifinden Bir İnceleme Kelimenin Gücü ve Anlatıların Dönüştürücü Etkisi Edebiyat, kelimelerin dünyasında var olan bir sanat dalıdır. Her kelime, bir anlam taşıdığı kadar bir his, bir düşünce, bir çağrışım da taşır. Kelimeler, sadece iletmek istediklerimizi ifade etmekle kalmaz, aynı zamanda toplumsal yapıları, insan ruhunu ve zamanın ruhunu dönüştürürler. “Gel ne demem?” gibi bir ifade, basit bir soru gibi görünse de içinde binlerce anlam barındırabilir. Bir edebiyatçı olarak, bu tür bir ifadenin her bir kelimesinin nasıl bir duyguyu, düşünceyi ya da durumu yansıttığını keşfetmek, bizim için yalnızca dilin değil, insan ruhunun da derinliklerine inmeyi sağlar. Bu yazı,…

Telmih Nasıl Kullanılır? (Okura Göz Kırpan Mizahi Rehber) Kısaca: Telmih, “Bak şimdi söylemeden hatırlatıyorum” sanatıdır. Leyla ile Mecnun’a, Ferhat ile Şirin’e, Keloğlan’a ya da Truva Atı’na göz kırparsın; okur gülümseyerek yakalar. Giriş: Telmih, Edebiyatın “Şifreli Mesaj” Özelliğidir Bir metin düşün: Ne açık açık anlatıyor, ne de tamamen gizliyor. Sahnede spot ışığı yanıyor ama oyuncu, “Benim kim olduğumu sen biliyorsun” diye bakıyor. İşte telmih tam da bu: Okurla ortak hafızaya yaslanan, “hadi bul beni” diyen zarif bir gönderme. Bu yazının yazarı olarak itiraf edeyim, telmihi ilk öğrendiğimde kendimi dedektif gibi hissetmiştim; ipuçlarını yakaladıkça gururlandım, yakalayamadıkça da “keşke Türkçe öğretmenimi daha çok…

Kadı Kızından Hallice Ne Demek? Gelecekteki Toplumsal Yansımaları Üzerine Bir Analiz Merhaba sevgili okurlar! Bugün, çok eski bir deyim olan “Kadı kızından hallice”yi tartışacağız. Belki de daha önce duyduğunuzda tam olarak ne anlama geldiğini bilmediniz ya da tam tersi, bu deyimi sıklıkla kullanıyorsunuz. Ancak bu deyimin günümüzdeki yerini ve gelecekte nasıl şekilleneceğini düşündüğümüzde, toplumsal yapılarla ilgili önemli çıkarsamalara varabiliriz. “Peki, neden bu kadar önemli?” diye sorabilirsiniz. Çünkü dilimizdeki deyimler, toplumsal yapıların, cinsiyet rollerinin ve değerlerin birer yansımasıdır. Ve elbette, “Kadıkızından hallice” deyimi de bu kültürel dinamiklere dair ilginç bir bakış açısı sunuyor. Hadi, gelin bu deyimin geçmişten günümüze nasıl bir…