Müdek Amerika’da Geçerli Mi? Bir Genç Yetişkinin Eleştirisi
Bugün, herkesin “MÜDEK” dediğinde kulağında çınlayan o meşhur soruyu masaya yatırıyorum: Müdek Amerika’da geçerli mi? Hadi, biraz da sertçe soralım: Bu akreditasyon sistemi, global bir standart mıdır yoksa sadece Türkiye’ye özgü, el birliğiyle yaratılmış bir hayal dünyası mı? Zira, müdekle ilgili bu soruyu sorarken, biraz derinlemesine gitmek gerekiyor. Yani, kısacası Müdek’in Amerika’daki geçerliliği, sadece evet veya hayır ile geçiştirilebilecek bir mesele değil. İsterseniz bu soruya cevabımızı hem net hem de eleştirel bir şekilde arayalım.
Müdek Nedir? Kısaca Hatırlayalım
Öncelikle, Müdek nedir sorusunu kısaca hatırlatalım. Mühendislik ve Tasarım Eğitim Programları Akreditasyon Derneği (MÜDEK), Türkiye’de mühendislik eğitim programlarını akredite eden bir kuruluştur. Bu kurum, Türkiye’deki üniversitelerin mühendislik bölümlerine kalite güvencesi sunar. Bu sayede, öğrenci veya mezun olarak dünyanın dört bir yanında iş arayan biri, kendisinin uluslararası standartlara uygun bir eğitim aldığını öne sürebilir. Hani derler ya, “O eğitim gerçekten iş yapar” diye. Ama işin içine “Amerika” girdiğinde, durum biraz karışıyor.
Müdek Amerika’da Geçerli Mi? Güçlü Yanlar
Şimdi, Müdek’in Amerika’da geçerli olup olmadığını tartışırken, ilk olarak güçlü yanlarına bakalım. Zira, Müdek’in kendi bölgesinde iyi bir akreditasyon sağladığını kabul etmek gerek. Türkiye’deki mühendislik programları için, MÜDEK geçerli bir güvence olabilir. Akredite bir üniversite diplomasıyla, öğrenci belli bir kalite standardına ulaşmış olduğunu söyleyebilir. Bu, aslında bir nevi “olduğunun garantisi” gibi bir şey.
Ama Amerika’da ne oluyor? Burada, “Müdek’in geçerliliği” ne kadar tartışılabilir olsa da, aslında Türkiye’deki mühendislik eğitimini iyi şekilde akredite etmesi, uluslararası alanda değer kazanabilmesi için bazı fırsatlar yaratıyor. Müdek, uluslararası alanda daha fazla tanınmaya ve belli başlı yabancı üniversitelerle işbirlikleri yapmaya başladığında, bu süreçteki öğrencilere bir adım önde olma fırsatı sunuyor. Yani, Müdek’in geçerli olmasa da, az çok tanınması, Türkiye’nin mühendislik eğitimine dair kaliteyi gösteren önemli bir adımdır. Bu, bazen bir avantaj gibi de görülebilir.
Müdek Amerika’da Geçerli Mi? Zayıf Yanlar
Gel gelelim, Müdek’in Amerika’da geçerli olup olmadığı sorusunun cevabına… İşte asıl mesele burada başlıyor. Kısa ve öz bir şekilde söylemek gerekirse, Müdek Amerika’da geçerli değil. Hani bazen “yerel markete gidip, yurtdışındaki markaları aradığınızda hayal kırıklığına uğrarsınız” ya, işte Amerika’da mühendislik bölümleri söz konusu olduğunda da durum tam olarak böyle. Türkiye’deki üniversiteler, mühendislik programlarını Müdek ile akredite ederken, Amerika’da geçerli olan akreditasyon kurumu genellikle ABET (Accreditation Board for Engineering and Technology) oluyor. Yani, Müdek ve ABET, tıpkı iki farklı markanın birbirine rakip olmasından daha fazlası; farklı sistemler, farklı standartlar.
Ve burada, işin içine biraz mizah katmak gerekirse, Amerika’da bir üniversiteye başvurduğunuzda, “Müdek akreditasyonu var” demek, sanki “Bizim okulumuzda ücretsiz çay var” demek gibi oluyor. Evet, bazen iyi bir şeymiş gibi gözüküyor ama gerçekten “zırt pırt geçerli” olduğu söylenemez. Birçok Amerikan üniversitesi, Müdek akreditasyonunu ciddiye almıyor çünkü kendileri, ABET akreditasyonunu esas alıyor. Yani, ABD’de geçerli olmak için, global standartlardan biriyle işbirliği yapmanız şart.
Peki, Neden Bu Kadar Farklı?
Burada aslında başka bir soru ortaya çıkıyor: Peki neden böyle büyük farklar var? İşin içinde ekonomik, kültürel ve hatta siyasi faktörler de var. Yani, her ülkenin eğitim sisteminin kendine has bir yapısı ve dinamikleri var. Amerika, mühendislik alanındaki eğitimini, global ölçekteki pek çok gelişmiş ülkeye göre şekillendirirken, kendi iç standartlarını oluşturmuş durumda. Müdek ise Türkiye’yi bir referans noktası olarak almış. Tabii ki, bu ayrışma karşılıklı bir tercih meselesi. Müdek’in ABET’e göre yerel bir sisteme dayandığını unutmamak gerek.
Sonuç: Müdek Amerika’da Geçerli Mi?
Evet, Müdek Amerika’da geçerli değil. Ama bu kesinlikle Türkiye’deki mühendislik eğitimini küçük veya önemsiz kılmak anlamına gelmiyor. Zira bu tip bir akreditasyon, o eğitimdeki kaliteyi ölçme açısından önemli bir adımdır. Ama Amerika’daki büyük üniversitelerin ve uluslararası alandaki işverenlerin gözünde, ABD’nin kendi standardı olan ABET daha büyük bir öneme sahiptir.
Eğer Türkiye’de mühendislik eğitimi almayı düşünüyorsanız, Müdek akreditasyonu olan bir okulda eğitim almak size önemli bir fırsat sunabilir. Fakat global anlamda kariyer yapmak isteyen bir mühendis, işin içine Amerika girdiğinde, “Acaba ABET akreditasyonu da olsa daha mı iyi olurdu?” diye düşünmeli. Çünkü globalleşen dünyada, bu tip küçük farklar bile kariyerinizi etkileyebilir.
Öyleyse, Müdek Amerika’da geçerli mi? sorusunun cevabını verdiğimizde, belki de önemli olan sadece bir akreditasyonun geçerliliği değil, o akreditasyonun sizi nereye götürebileceği.